Co zainstalować w mieszkaniu: stabilizator czy przekaźnik kontroli napięcia?

W rosyjskich sieciach elektrycznych wahania napięcia są powszechną rzeczą, dlatego wiele osób zastanawia się: czy warto kupić stabilizator napięcia 220 V do mieszkania? A może lepiej kupić przekaźnik ochronny? Większość elektryków twierdzi jednomyślnie: konieczne jest urządzenie do kontroli napięcia w mieszkaniu. Ale o tym, jaki rodzaj ochrony wybrać, można zdecydować dopiero po dokładnym przestudiowaniu warunków.

Dlaczego napięcie się zmienia?

Pierwszym krokiem jest zrozumienie, dlaczego mogą wystąpić wahania napięcia i ocena ryzyka wystąpienia takich wahań w domu.

Wymagania normy (GOST 29322-92) określają parametry energii elektrycznej w jednej fazie (230 V) i między dwiema fazami (400 V). Jednak w wielu wsiach i osiedlach miejskich dość częste są wahania wartości napięcia. A dla miast sytuacja, gdy wskazania woltomierza w gniazdku odbiegają od wartości standardowych, nie jest czymś niemożliwym.

Wahania napięcia mogą wystąpić z kilku powodów:

• W przypadku nierównowagi faz (nierównomierny rozkład obciążenia pomiędzy fazami), napięcie spada na gałęzi najbardziej obciążonej, a jego wzrost następuje na gałęziach mniej obciążonych. Główną przyczyną krótkotrwałych wahań jest niewspółosiowość czołowa.
• Zero wypalenia. Ponieważ przewód neutralny jest stosunkowo cienki, jego pęknięcie lub przepalenie jest bardziej prawdopodobne niż przepalenie fazowe. W tym przypadku w gniazdach pojawia się napięcie 380 V.
• Zwarcie przewodów neutralnego i fazowego tworzy również 380 V w gniazdach.

Problemy z jakością dostaw energii elektrycznej są typowe dla starszych zasobów mieszkaniowych. Jednak sądząc po opiniach na forach tematycznych, nawet mieszkania w nowych budynkach nie są całkowicie wolne od tej plagi.

Ponieważ wszystkie urządzenia są zaprojektowane na standardową wartość napięcia, wszelkie wahania mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Tak więc, gdy napięcie spada, klimatyzatory i lodówki często ulegają awarii (z powodu niskiego napięcia silnik sprężarki nie może się uruchomić, a uzwojenia wypalają się). Wysokie napięcie jest szkodliwe dla prawie wszystkich urządzeń gospodarstwa domowego i elektroniki.

Stabilizator napięcia i przekaźnik: główne różnice

Ponieważ skok napięcia może zniszczyć wiele urządzeń gospodarstwa domowego, znalezienie ochrony przed tym problemem pozostaje ważnym zadaniem w elektrotechnice.

Obecnie istnieją dwa główne rozwiązania:

• Przekaźnik kontroluje wartość napięcia w sieci. Jeżeli jego wartość odbiega od normy na tyle, że przekracza określone limity, urządzenie sterujące wyłączy zasilanie i ochroni podłączone urządzenia elektryczne przed przepaleniem.
• Stabilizator odcina także dopływ prądu w przypadku zbyt wysokiego lub zbyt niskiego napięcia. Urządzenie to jest jednak w stanie zmieniać wartość napięcia w określonych granicach, zbliżając ją do wartości odniesienia. Tak więc, jeśli napięcie zostanie ustawione na 220 V przy minimum 215 V, stabilizator wyłączy sieć, gdy napięcie spadnie do 213 V, i podniesie napięcie do 218 V do wartości odniesienia.

Wybór pomiędzy tymi urządzeniami jest bardzo trudny. Każda klasa ma swoje zalety i wady. Dlatego w niektórych sytuacjach lepiej jest zainstalować w panelu przekaźnik sterujący, a w innych - stabilizator.

Zalety i wady stabilizatorów

Zaletami stabilizatora jest możliwość wyrównywania napięcia. Najbardziej zaawansowane urządzenia tego typu (klasa falownika) utrzymują zadany parametr z odchyleniem nie większym niż 1%. Ale nawet najtańsze modele stabilizatorów nie pozwolą na odchylenia większe niż 5%. Oczywiście ten tryb jest najkorzystniejszy dla urządzeń elektrycznych i może wydłużyć ich żywotność.

Stabilizatory mają wysoką wydajność. Kolejnym plusem jest minimalny wpływ na jakość sygnału analogowego. Podłączenie stabilizatorów do sieci jest łatwe, dzięki czemu nie ma potrzeby zapraszania specjalisty do montażu tego urządzenia zabezpieczającego.

Ale są też wady. Stabilizatory są dość duże, a najpotężniejsze modele wytwarzają zauważalny hałas i nagrzewają się podczas pracy. Koszt tych urządzeń jest również dość znaczny.

Indywidualne zastosowanie stabilizatorów pozwala zrekompensować niedociągnięcia. Urządzenia do podłączania obciążeń do 1,5 kW pozostają stosunkowo kompaktowe i niedrogie, czego nie można powiedzieć o modelach zaprojektowanych dla obciążeń o mocy 3 kW i większej.

Który stabilizator napięcia wybrać: przegląd popularnych modeli

Obecnie istnieją dziesiątki modeli stabilizatorów. Różnią się konstrukcją (montowane i podłogowe), rodzajem sieci (jedno- i trójfazowe), konstrukcją i wieloma innymi parametrami. Cena różnych modeli może się również różnić o rząd wielkości lub więcej. Optymalny dobór stabilizatora dla każdego przypadku to temat na osobny, szczegółowy artykuł.

Jednak niektóre modele cieszą się stałą popularnością ze względu na optymalne połączenie wagi, rozmiaru, właściwości elektrycznych i cenowych. Porozmawiajmy o czterech bardziej szczegółowo:

• „Energia Voltrona” Urządzenie posiada zdolność stabilizacji napięcia w zakresie od 105 V do 265 V.Może pracować w szerokim zakresie temperatur, co czyni ten model doskonałym wyborem dla gospodarstwa wiejskiego. Urządzenie jest bezpieczne w użytkowaniu, zabezpieczone przed przepięciami i zwarciami. Jedyną wadą są jego duże wymiary i waga.
• „Resanta ACH-500/1-C”. Doskonały wybór do domu: niedrogi, cichy i łatwy w obsłudze stabilizator montowany na podłodze. Duże i czytelne cyfry wyświetlacza, wygodne sterowanie (tylko dwa przyciski), proste podłączenie odbiorników sprawiają, że ten model jest idealny do obsługi przez osoby z minimalną wiedzą z zakresu elektrotechniki.
• „Kocioł Rucelf-600”. Jest to jednofazowy stabilizator ścienny, który wytrzymuje wilgotność powietrza w pomieszczeniu do 80%. Dzięki tym właściwościom model doskonale nadaje się do zasilania kotłów wodnych. Napięcie wejściowe wynosi od 150 V do 250 V. Dzięki temu model jest dość uniwersalny. Główną wadą jest stosunkowo niskie obciążenie maksymalne.
• Svena VR-L600. Model przekaźnika zapewniający stabilizację w zakresie od 184 V do 285 V. Jego głównymi zaletami jest możliwość pracy w obwodach dwufazowych, kompaktowe wymiary i przystępna cena. Do wad należy niezbyt wygodny kształt obudowy (nie ma możliwości montażu na ścianie) i niska dokładność wyrównania napięcia.

Oczywiście wymienione modele mogą służyć jedynie jako przybliżone wskazówki przy wyborze. Jednak duża liczba pozytywnych recenzji od profesjonalnych elektryków i zwykłych użytkowników pozwala nam nazwać ich liderami preferencji konsumentów.

Wybór przekaźnika napięciowego

Przekaźniki kontroli napięcia fazowego mają swoje zalety w porównaniu ze stabilizatorami.Większość ich modeli jest kompaktowa i można ją łatwo zamontować na szynie DIN w panelu. Koszt też nie poraża. Kolejną zaletą jest szybsza reakcja na skok napięcia niż stabilizator.

Wśród wielu modeli prezentowanych na rynku krajowym użytkownicy podkreślają:

• Produkty Zakładu Elektronicznego (Donieck), produkowane pod marką Żubr. Zaletami takich przekaźników są przystępny koszt, obecność wskaźnika napięcia i zwartość. Ze względu na zawiłości patentowania produkty tego przedsiębiorstwa w Rosji znajdują się pod marką RBUZ, ponieważ marka ZUBR jest już zajęta przez inną firmę.
  
• UZM-51M, wyprodukowany przez firmę Meander CJSC. Jest to prosty i niezawodny przekaźnik do podłączenia, który zajmuje tylko 2 moduły na szynie DIN. Urządzenie może pracować w zakresie napięć od 100 V do 290 V. Do wad można zaliczyć brak możliwości montażu w rozdzielnicach znajdujących się na ulicy, a także brak wskazania napięcia. Jednak ze względu na niską cenę i kompaktowe wymiary ten ostatni problem można rozwiązać instalując go razem z przekaźnikiem VAR.
  
• Seria przekaźników RN-111, RN-111M, RN-113 firmy Novatek. Produkty wyprodukowane w Rosji. Urządzenia jednofazowe serii 111 przeznaczone są do montażu w zakresie napięć od 160 V do 280 V o mocy do 3,5 kW. Przez RN-113 można dostarczyć do 7 kW, ale grupa kontaktowa może nie być w stanie poradzić sobie z drutami o wystarczającej grubości.
  

Istnieją inne modele przekaźników napięciowych, zarówno krajowe, jak i zagraniczne.

Przed zakupem tego lub innego przekaźnika warto przejrzeć fora tematyczne. Umożliwi to terminowe śledzenie wyglądu wadliwych partii na półkach i odmowę zakupu.

Podsumujmy to

W nowoczesnych warunkach konieczne jest zainstalowanie zabezpieczenia przed wahaniami napięcia.Wyboru między przekaźnikami a stabilizatorami dokonuje się na podstawie zadań, jakie musi rozwiązać system zabezpieczający oraz dostępnego budżetu. Optymalne połączenie ceny i skuteczności ochrony osiąga się najczęściej instalując przekaźnik ogólnego napięcia dla całego mieszkania i stabilizatory dla poszczególnych, najcenniejszych sprzętów AGD.